Miesięcznik "BIZNES meble.pl" marzec 2019

8 BIZNES MEBLE.PL | MARZEC 2019 FELIETON • SOBIERAJSKI O DESIGNIE U bocznym skutkiem osadnictwa byõa moĢliwoĉÉ uprawy przy- jaskiniowych ogródków. Ludz- koĉÉ zmagaõa si× wtedy zb problemem przechowywania zbiorów.Dlatego po ko- lejnych tysiÇcach lat aktywnoĉci ówcze- ĉni designerzy wynaleĠli Ģarna. Wdro- Ģenie skutecznej metody, jak pomi×dzy dwoma kamieniami miaĢdĢyÉ ziarno za- miast palców, zaj×õo troch× czasu. Na ich szcz×ĉcie, „dedlajn”, wymyĉlono dopiero par× tysi×cy lat póĠniej. Kolejnym wyzwaniem, któremu spro- stali pra-designerzy okazaõo si× wynale- zienie pierwszej wbhistorii ludzkoĉci wa- luty, czyli destylatu. MoĢna byõo za niÇ nabyÉ duĢo maczug ib designersko urzÇ- dzonych jaski÷. Powstawaõy osiedla. Po- jawili si× pierwsi deweloperzy. Do dzisiaj biznesowa rola designerów przewyĢ- sza rol× artystów. MoĢna by narzekaÉ, Ģe wbówczesnym designie karier× robiõy tyl- ko „maõe marki wytwórcze ibr×kodzielni- cze”, ale obserwujÇc wspóõczesny rynek, za bardzo bym si× nie czepiaõ. Dzisiaj teĢ widaÉ, Ģe moda na gwiazdorów nadal jest trendy. Ale wróÉmy do historii. Wraz zbwynale- zieniem dróg ibmostów rósõ zasi×g dystry- bucji designu wb coraz lepiej zaprojekto- wanym ĉwiecie. Dziaõo si× tak nawet, gdy jakiĉ designer wynalazõ proch, ab pomi×- dzy koõa wsadziõ luf×. Przez kolejne kilka- set lat, ludzkoĉÉ byõa zaj×ta maõo kreatyw- nym wyrzynaniem si×. Poza narz×dziami tortur, dr×czenia ib zabijania, nie przyby- waõo istotnych innowacji produktowych. Wb prawdzie projektowano krzesõa, sofy, õóĢka, lampy ibwiele innych praktycznych sprz×tów poprawiajÇcych komfort Ģycia, ale dopiero wbostatnich trzech stuleciach pojawili si× prawdziwi innowatorzy. Wy- naleĠli dla nas silnik parowy ib elektrycz- noĉÉ, mechanizacj× produkcji seryjnej, czy kanalizacj× miast. Dalej poszõo juĢ gõad- ko ib coraz szybciej. Zb roku na rok poja- wiaõy si× liczne innowacje zmieniajÇce nasze Ģycie, gusty ibprzyzwyczajenia. Spi- nacz biurowy, Bauhaus, taĉma dwustron- nie klejÇca, trytytka, wydziaõ wzornictwa ASP, Internet, dotacje na innowacje PARP, przetwornik analogowo-cyfrowy umoĢli- wiajÇcy transmisj× strumieniowÇ obrazu ibdĠwi×ku ibwiele innych. Niestety, pojawiõa si× teĢ moda na ga- dĢeciarstwo. Masowo pojawili si× styliĉci udajÇcy projektantów. Powstaõy branĢo- we media ibliczne festiwale designu. WbIn- ternecie rozpanoszyõy si× designerskie „fake newsy” ib„fake eksperci”. Promowa- nie designu staõo si× bardziej dochodo- we niĢ jego uprawianie. Ukoronowaniem tego procesu wydajÇ si× modne dzisiaj „innowacyjne dotacje do designu”. Wy- generowaõy one rynek na swoisty „design fejkowy”. ġyjemy wbĉwiecie, wbktórym wy- stylizowana forma przedmiotu przera- sta jego funkcj×. AnalizujÇc wspóõczesnÇ ofert× produktowÇ marek meblarskich, wi- daÉ duĢy wpõyw nawiedzonych stylistów, którzy emocje próbujÇ ubraÉ wbatrakcyjnÇ form×, õadnie wystylizowanych, kosztow- nych wbprodukcji przedmiotów. Warto si× jednak zastanowiÉ, dlacze- go atrakcyjna forma wspóõczesnych pro- duktów, staõa si× bardziej waĢna niĢ kom- fort ibfunkcja? Dlaczego stylistów õadnych ksztaõtów nazywamy kreatorami, ab tylko nieliczni inwestorzy stosujÇ proste kryte- rium oceny ich pracy, takie jak „innowa- tor”? MoĢe to jest kwestia obowiÇzujÇcych na polskim rynku standardów? Podobno juĢ staroĢytni Rzymianie twierdzili Ģe, „design oblige”, tyle Ģe to juĢ tylko historia. Taki design. q U zarania dziejów, pra-designer wziÈï do rÚki koĂÊ, przywaliï mamutowi ibwynalazï maczugÚ. Kilka tysiÚcy lat potem, syci naĂladowcy tego osobnika mogli poĂwiÚciÊ siÚ projektowaniu przestrzeni publicznej. Powstaï projekt wnÚtrza jaskini, abna jej Ăcianach pojawiïy siÚ malowidïa. MuszÚ tu zaznaczyÊ, ĝe pra-designerzy uprawiali sztukÚ, zanim jeszcze nauczyli siÚ dobrze mówiÊ. Pewnie dlatego, do dzisiaj doĂwiadczamy pomieszania designu ze sztukÈ. Krótka historia designu ZDZISkAW SOBIERAJSKI PrzedsiÚbiorca zbwieloletnim staĝem. Pracuje zbprojektantami ibprzemysïem, tworzÈc zespoïy wdroĝeniowe.