Miesięcznik "BIZNES meble.pl" październik 2020

14 raport • kontrapunkt biznes.meble.pl | październik 2020 Środowisko naukowe podzielone Warszawa, 27 lipca 2020 r. Sz.P. Michał Woś Minister Środowiska Sz.P. Tomasz Grodzki Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Dotyczy: rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii (druk nr 455 i 480), przyjętego przez Sejm w dniu 16.07.2020, wprowadzającego definicję „drewna energetycznego”. Plan szerszego wykorzystania drewna z polskich lasów jako paliwa w elektrowniach oceniamy jako wybitnie szkodliwy z perspektywy aktualnej wiedzy o ochronie przyrody i biologii lasów. Już obecnie polskie lasy w większości regionów przypominają plantacje drewna i są pozbawione kluczowych gatunków typowo leśnych. Przewidujemy, że proponowana zmiana ustawy o OZE pogłębi kryzys bioróżnorod- ności trwający w polskich lasach, tym bardziej, że jest przeprowadzana bez oceny skutków przyrodniczych i zaangażowania ekspertów od ochrony przyrody i biologii lasu. W obliczu tych faktów wnioskujemy o wstrzymanie prac legislacyjnych i przeprowadzenie szczegółowej oceny oddziaływania proponowanych zmian w ustawie o OZE na środowisko. U z a s a d n i e n i e : Negatywne przyrodnicze konsekwencje proponowanych zmian ustawy o odnawialnych źródłach energii i wprowadzenia definicji „drewna energetycznego”, wynikają przede wszystkim z rodzaju materiału drzewnego, jaki zostanie przeznaczony do spalenia w elektrowniach. Precyzuje to wprost komunikat Lasów Państwowych, w którym czytamy: „drewnem energetycznym będzie więc surowiec najgorszej ja- kości […] Przede wszystkim to drewno pochodzące z cięć sanitarnych, czyli usuwania drzew zamierających lub zamarłych […] a często też drzew powalonych lub połamanych przez wichury (wywroty i złomy)”. Całość: bit.ly/OZE_wyjasnienie. Lasy Państwowe stwierdzają jasno, że będą spalane drzewa zamierające lub zamarłe. Tymczasem badania naukowe jednoznacznie po- kazują, że właśnie te drzewa są kluczowe dla zachowania różnorodności biologicznej, ponieważ dostarczają setkom leśnych gatunków niezbędnych do żerowania, rozwoju i schronienia mikrosiedlisk. W drzewach zamierających częściej niż w tych zdrowych tworzą się dziuple (np. po ułamanych konarach lub w ich rozwidleniach, ale też dziuple wykute przez dzięcioły), wyłomy, deformacje pni, nisze za odstającą korą, puste przestrzenie wewnątrz pnia i inne. Te mikrosiedliska są zasiedlane przez tysiące gatunków bezkręgowców (w tym rzadkie i „po- żyteczne”, np. polujące na korniki), które wyłącznie w takich miejscach znajdują odpowiednie warunki do życia (wilgotność, temperaturę, substrat w postaci próchna, itp.). Bezkręgowce te z kolei są ważnym elementem łańcuchów troficznych w lasach, będąc pokarmem innych drapieżnych bezkręgowców, płazów, gadów, ptaków i ssaków. Dziuple w zamierających i zamarłych drzewach są miejscem schronienia i rozrodu rzadkich ssaków (np. kilkunastu gatunków nietoperzy), a także kilkudziesięciu gatunków ptaków, w tym rzadkich i ginących w Polsce. Drugą kategorią drzew energetycznych mają być te powalone i połamane przez wichury. Wyniki licznych krajowych i zagranicznych ba- dań jasno wskazują, że usuwanie z lasu drzew uszkodzonych w wyniku wichur, pożarów i zabitych przez korniki przynosi więcej strat niż zysków: wpływa ujemnie nie tylko na bioróżnorodność leśną, ale też na tempo regeneracji ekosystemu po uszkodzeniu. Pozostawio- ne martwe i uszkodzone drzewa dają schronienie wielu leśnym gatunkom, utrzymują odpowiedni mikroklimat, sprzyjają zarastaniu tych miejsc przez nowe pokolenie drzew. Tymczasem ich usunięcie pogłębia skutki samej wichury lub gradacji kornika: powstaje teren otwarty, nasłoneczniony, suchy, organizmy leśne giną, drzewa wolniej zarastają takie miejsca. List do Ministra Środowiska Michała Wosia oraz Marszałka Senatu RP Tomasza Grodzkiego, w sprawie proponowanych zmian w ustawie o OZE, dotyczących drewna energetycznego, podpisany przez 66 naukowców z tytułami dr, dr hab. i prof. dr hab., w tym 22 osoby repre- zentujące Polską Akademię Nauk. Opr. Anna Szypulska